Het dorp Kinderdijk, vlakbij Rotterdam, heeft de beroemdste windmolens van Nederland. Om het water uit de omliggende polders te pompen, werden in het midden van de achttiende eeuw twintig windmolens gebouwd. Eeuwen later staan de negentien overgebleven werktuigen symbool voor het Nederlandse waterbeheer. Ze vormen nu een belangrijke toeristische attractie.
Vraag e-book waterlinie aan
Hierbij delen wij vijf minder bekende feiten over Kinderdijk en zijn beroemde windmolens:
1. Niemand weet hoe ‘Kinderdijk’ aan zijn naam kwam
De beroemdste verklaring voor de naam Kinderdijk komt van een legende over een overstroming in 1421. De beruchte Sint Elisabethsvloed. Terwijl het vloedwater zakte, zagen de overlevenden een wieg drijven, waaruit het gehuil van een kind kwam. Een kat hield het dobberende wiegje in balans door heen en weer te springen. Sindsdien wordt de locatie de ‘Kinderdijk’ genoemd.
Maar misschien is die verklaring toch niet helemaal juist. Andere theorieën zijn onder meer dat de dijk is vernoemd naar een bewoner met veel kinderen (Jan der Kindere), dat de dijk simpelweg lager was dan de omringende dijken, en dat bij het overlijden van een zekere heer Van der Giessen het bezit werd geërfd door de kinderen. De echte verklaring is wellicht verloren gegaan in de geschiedenis!
2. Kinderdijk is Unesco-werelderfgoed
Unesco voegde de windmolens van Kinderdijk in 1997 toe aan de werelderfgoedlijst. De werktuigen zijn volgens de organisatie een mooi voorbeeld van de bijzondere bijdrage die de Nederlanders leverden aan de ontwikkeling en toepassing van hydraulische technologie.
Het molennetwerk wordt door Unesco omschreven als een geweldig monument, ‘dat getuigt van de menselijke vindingrijkheid en kracht, bijna een millennium lang, bij het droogleggen en beschermen van een gebied’.
3. De molens danken hun bestaan aan graaf Floris V
Graaf Floris V, die over het middeleeuwse Holland regeerde, werd moe van de landheren die kibbelden over het land dat met regelmaat overstroomde. Daarom richtte hij in 1277 het eerste waterschap op, waarin bestuurders moest samenwerken om het land droog te houden. Men bouwde dijken, molens en andere infrastructuur. Zo kon het land worden drooggelegd en waren er minder overstromingen.
Zonder de waterschappen Overwaard en Nederwaard – inmiddels opgegaan in Waterschap Rivierenland – hadden de molens van Kinderdijk misschien nooit het daglicht gezien.
4. De windmolens: een hoog staaltje moderne watertechniek
Het mogen dan indrukwekkende bouwwerken zijn, toch kunnen de Kinderdijkse molens niet alle eer opeisen voor het drooghouden van de polders. Ze maken deel uit van een complex waterbeheersysteem met onder meer sluizen, stuwen en boezems. Zelfs het laagwater van rivier de Lek is een essentieel ingrediënt.
Als hun wieken ronddraaien, malen de molens het water uit de laaggelegen polders naar de hoge boezems. Bij laagtij worden de sluizen geopend en stroomt het water naar rivier de Lek. Bij dit deel van het proces doen zwaartekracht en goede timing hun werk!
5. Kinderdijkse windmolens waren de redding tijdens WOII
Waterpompen – eerst aangedreven door stoom, later door diesel en elektriciteit – hebben inmiddels de plaats ingenomen van de molens. Toch zijn de molens van Kinderdijk nog altijd in goede conditie én kunnen ze elk moment in gebruik worden genomen, gewoon voor de show, maar ook bij stroomuitval.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog konden Nederlanders vanwege het dieseltekort niet genoeg stroom opwekken. Met windenergie konden ze toch hun voeten drooghouden. Tegenwoordig wordt in Nederland vijf procent van de stroom met moderne windturbines opgewekt. Ook de historische molens van Kinderdijk zijn nog steeds draaiend te zien, bijvoorbeeld tijdens de regionale en landelijke Molendagen.
Wilt u de windmolens van Kinderdijk met uw eigen ogen zien? Bezoek Kinderdijk dan met Boat Bike Tours! Ga mee op de reis ‘Zuid-Holland en omgeving’ om het werelderfgoed van dichtbij te bekijken, samen met andere hoogtepunten van Nederland.
Vraag gratis prijsopgave aan
