Interview met reisleider Thomas Wuts ‘Het waterbeheer vormt ons karakter’

Juist op de fiets en een schip is goed te zien wat Nederland aan waterbeheer doet. U komt langs dijken, stuwen, sluizen en gemalen. Reisleider Thomas Wuts legt uit wat hij zélf zo bijzonder vindt aan het waterbeheer en welke verhalen hij graag met zijn gasten deelt.

Wat vind je zo fascinerend aan het waterbeheer?

“Het is voor een deel wat Nederland uniek maakt en ons karakter vormt. Het waterbeheer is exemplarisch voor wie we zijn en hoe we leven. Fascinerend! Daar werd ik me eigenlijk pas van bewust toen ik er door de ogen van onze buitenlandse gasten naar keek. Het is toch iets dat je als Nederlander snel voor zoete koek aanneemt. Ineens zag ik hoe mooi molens en gemalen zijn. Door de verbaasde reacties van onze gasten besefte ik hoe bijzonder onze waterhuishouding is.”

Waarom juist vanaf de fiets en schip hiernaar kijken?

“Je maakt gebruik van twee infrastructuren die Nederland uniek maken; de waterwegen en fietspaden. Als je fietst, ontkom je niet aan ons waterbeheer. Een groot deel van de Nederlanders leeft onder de zeespiegel. Dat lijkt zo makkelijk, maar daar komt een heel complex systeem van dijken, stuwen, sluizen en gemalen bij kijken. Op de fiets zie je dat allemaal. Met het schip kom je ook door heel wat sluizen. Dat blijf ik interessant vinden. Laat staan hoe het is voor iemand die nog nooit een sluis heeft gezien.”

Zo’n sluis, hoe gaat dat?

“Een sluis is eigenlijk een soort lift voor een schip. Het is een bouwwerk tussen twee waterwegen met een verschillend waterpeil. In de sluis gaat het waterpeil omhoog of omlaag, waarbij het schip meebeweegt. Is het lekker weer, dan staat iedereen op het dek te kijken. Aan het einde van het Amsterdam-Rijnkanaal ga je via een enorme sluis de Lek op. Vlakbij Vianen is dat. In die sluis passen zoveel schepen, leuk om te zien! Als de gigantische sluisdeuren opengaan, zit je plotseling op de rivier.”

Een hele kunst voor een schipper. Geeft hij ook uitleg?

“De schippers zijn onderdeel van het hele gebeuren. Zij hebben passie voor hun vak en zijn vaak heel sociaal. Schippers vinden het leuk als mensen meekijken in de stuurhut. Dan vertellen ze hoe het allemaal werkt op het water en hoe er bijvoorbeeld wordt gecommuniceerd met een marifoon. Het is interessant om verhalen van een echte autoriteit te horen en een verklaring voor alles te krijgen.”

Welk verhaal vertel je zelf graag aan gasten?

“Een mooie anekdote is die van Hansje Brinker, het hoofdpersonage in een Amerikaans kinderboek. In het dorp Spaarndam staat zijn beeldje. Hansje kwam terug van een schaatswedstrijd en zag water door de dijk komen. Hij begreep direct dat Haarlem in gevaar was en stak zijn vinger in het gat. Amerikanen kennen het boek van hun jeugd, zoals wij Pluk van de Petteflet van Annie M.G. Schmidt kennen. Het verhaal raakt een gevoelige snaar bij ze, mooi om te zien.”

Welke plek vind je júist op de fiets mooi?

“Kinderdijk. Het mooie van fietsen is dat je op weg naar het dorp Kinderdijk al molens tegenkomt, waar je leert over de boezems en de verschillende waterniveaus. Je fietst door de polders van de prachtige Alblasserwaard. Zo kan ik onderweg al een beetje uitleggen hoe het waterbeheer werkt. Als climax kom je bij de negentien molens van het dorp Kinderdijk aan! Nu er niet meer zoveel bussen komen, is het er weer gezellig geworden. Mensen nemen de tijd voor elkaar.”

Komt de historie ook aan bod?

“Uiteraard. Op de fiets-vaarvakantie ‘Zuid-Holland en omgeving’ overnachten we in Gouda. De Sint Janskerk heeft prachtige glas-in-lood-ramen. Eentje daarvan laat heel mooi het verhaal van Het Leids Ontzet zien. In Leiden heb ik tijdens de reis al verteld over Willem van Oranje, die de polders liet onderlopen en zo de stad ontzette (de Spanjaarden vluchtten weg). Na dat succes begon Nederland met de aanleg van waterlinies, een snoer van vestingwerken met gebieden die onder water konden worden gezet.”

Maar zit je, als Nederlandse gids, niet het liefst in het buitenland?

“Het is een misvatting dat een vakantie alleen waardevol is als je op zijn minst naar Frankrijk of de Middellandse Zee gaat. Dat is helemaal gebleken nu veel Nederlanders door corona noodgedwongen in eigen land blijven. Vorig jaar fietste ik met Nederlanders door hun eigen streek, Broek in Waterland. Iedereen vond het heel bijzonder. ‘Wat prachtig en gevarieerd,’ hoor ik dan van de gasten. Nederland heeft echt veel te bieden, van historische binnensteden en musea tot gastronomie.

Ik weet nog dat we, niet ver van Hoorn, langs een poldergemaaltje fietsten, dat toevallig net die zondag open was voor publiek. Twee vrijwilligers spraken vol liefde over het gemaal. Daar spreekt een bepaalde liefde uit. Heel charmant. Juist op de fiets ontdek je zo’n plek! Tijdens een fiets-vaarvakantie is het niet alleen gezellig, maar heb je ook het comfort van het schip en lekker eten. Je bent de hele week in beweging. Dan krijg je geen slecht gevoel als je eenmaal aan boord een heerlijke driegangenmaaltijd naar binnen werkt, haha.”

Fiets-vaarvakantie met Boat Bike Tours

Zin gekregen om zo’n mooie plek aan een van de waterlinies te bezoeken? Boat Bike Tours biedt diverse reizen aan waarbij onderweg een bijzonder fort of fraaie vestingstad kan worden bezocht. Wel goed opletten op de fiets, want vaak liggen de forten verscholen achter een hoop groen. Vraag vooral onze reisleider om advies! Zo’n bouwwerk is niet alleen interessant door de historie. Ook dient het vaak als fraaie pauzeplek, waar u even heerlijk tot rust komt!